13 Δεκεμβρίου 2009
Ήταν κάποτε
Γράφει ο Παναγιώτης Θ. Τουμάσης
Ήταν κάποτε η Ρώμη, μια πόλη-κράτος με πολλές πολεμικές αρετές, κάτι δηλαδή σαν τη δική μας αρχαία Σπάρτη, αλλά πολύ πολυπληθέστερη και ισχυρή. Ανέδειξε ευφυέστατους πολεμάρχους, των οποίων οι στρατηγικές, παρά την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας, παραμένουν στις μέρες μας αξεπέραστες και διδάσκονται συστηματικά στις μικρές ή μεγάλες Σχολές Πολέμου των περισσότερων χωρών. Ασυγκράτητη και φιλόδοξη, εκείνη η Ρώμη, κατέκτησε σιγά-σιγά ολόκληρη τη λατινική επικράτεια και στη συνέχεια, διαθέτοντας πλέον έναν ακαταμάχητο για τα δεδομένα του καιρού της στρατό, εξαπλώθηκε σ’ όλες τις περιβρεχόμενες απ’ τη Μεσόγειο Θάλασσα περιοχές δημιουργώντας την κραταιά Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. «Η θάλασσά μας», έφτασαν ν’ αποκαλέσουν τη Μεσόγειο οι Ρωμαίοι, καθώς την περιέκλεισαν πια από κάθε σημείο.
Ήταν επίσης η Αθήνα, μια πόλη-κράτος με πολλές πνευματικές αρετές, μια υπερδύναμη της διανόησης. Από τους κόλπους της, ξεπήδησαν κορυφαίες μορφές στις θετικές και στις θεωρητικές επιστήμες, με προεξάρχουσες επιστήμες τη Γεωμετρία και τη Φιλοσοφία. Οι Τέχνες άκμαζαν, ο πλούτος έρεε άκρατος, οι άνθρωποι είχαν γίνει μαλθακοί, γίγαντες όμως στο πνεύμα. Και ήταν ηλίου φαεινότερο πως η Αθήνα έπρεπε, ένεκα μιας μη απόλυτα ερμηνεύσιμης ιστορικής αναγκαιότητας (ή κάποιου δημιουργικού καπρίτσιου της ιστορίας) να κατακτηθεί από τη Ρώμη. Όπερ και εγένετο… Πολλοί δυστύχησαν, πολλοί αδικήθηκαν, πολλοί σύρθηκαν σκλάβοι στη Λατινική χερσόνησο, πολλοί έγιναν λεόντων βορά στο Κολοσσαίο, μα και στα πανταχού παρόντα κολοσσαία που πάντα στήνει η ξενική Κατοχή.
Η βαθμιαία αλληλεπίδραση των δύο πολιτισμών, του Ρωμαϊκού και του Ελληνικού, συνέτεινε στο να ευημερήσουν τελικά όλοι οι κατακτημένοι. Ο ελληνισμός αναγεννήθηκε, συνενώθηκε, ανακίνησε τα λιμνάζοντα ύδατα της επανάπαυσης στις δάφνες του, οι λατίνοι καλλιεργήθηκαν ανέπτυξαν τις Τέχνες και τα Γράμματα, πάτησαν πιο γερά στην ανθρώπινη αυτογνωσία τους και τις αξίες που από τότε και έως σήμερα, αποτελούν απαρασάλευτη υποθήκη του γένους μας. Όμως, ενώ όλα βρίσκονταν σ’ ένα μονοπάτι ευημερίας, ανάπτυξης και μεγαλείου, ήρθαν οι εσωτερικές διχόνοιες κι οι εξωτερικές απειλές. Μ’ έκπληξη θ’ αντιλαμβάνονταν λίγο αργότερα πως, η οικουμένη είναι κάπως πιο ευρύχωρη κι ακατανόητη από τη δική τους αποκαλούμενη «Οικουμένη».
Ήταν, βεβαίως, και οι Άραβες και η, παράλληλη με τη Ρωμαϊκή, θρησκεία τους, ο Μουσουλμανισμός, εκεί όπου υπάρχει μεν η Μαρία ως μάνα του Ιησού, αλλά ο Ιησούς δεν είναι ο Χριστός-Μεσσίας και λατρεύεται μια πέτρα μετεωρίτης, που κατά τραγική ειρωνεία επέπεσε την κατάλληλη στιγμή στη Μέκκα. Με τούτα και με κείνα, λοιπόν, τα μυθεύματα, οι Άραβες μετετράπησαν σε ορκισμένους εχθρούς των Χριστιανών. Η ισχυρή επιδίωξή τους να επικρατήσουν στρατιωτικά εις βάρος του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού και των αυτοκρατορικών εδαφών, έλαβε το προσωπείο του ιερού πολέμου, της Τζιχάντ. Κι ο Παράδεισος θεωρείτο εξασφαλισμένος για τον πολεμιστή, ο οποίος θα πεθάνει παίρνοντας μαζί του στο επέκεινα όσο πιο πολλούς αλλόθρησκους μπορεί.
Ο διαφορετικός τρόπος σκέψης, η διαφορετική στάση ζωής και πολιτισμικών καταβολών, καθώς κι ο τυφλός θρησκευτικός φανατισμός – εκφραζόμενος πιο συχνά στο μουσουλμανικό στρατόπεδο, πλην όμως μη απουσιάζοντας από το χριστιανικό – δεν επέτρεψαν τη συγχώνευση του αραβικού με το ελληνορωμαϊκό στοιχείο, ούτε τότε, ούτε και σήμερα. Οι αραβικές φυλές, στην πλειονότητά τους, αλλά και στην πλειοψηφία του πληθυσμού τους, παραμένουν ξερά προσηλωμένες στο γράμμα των θεολογικών τους επιταγών κι όχι στο πνεύμα αγάπης και ανιδιοτελούς συμφιλίωσης με τους άλλους λαούς. Απτό παράδειγμα οι γείτονές μας, Τούρκοι. Οι Τούρκοι παρενοχλούν ασταμάτητα τα σύνορά μας διεκδικώντας νέα «δεδικασμένα», νέες, «τελεσίδικες» δήθεν, καταπατήσεις, εκμεταλλευόμενοι με τον καλύτερο γι’ αυτούς τρόπο, κάθε δική μας αδράνεια.
Παρουσιάστηκαν οι πρώτες αραβικές απειλές, όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίστηκε στα δύο κι οι πρωτεύουσες έγιναν δύο κι οι εξουσίες μοιράστηκαν, ακριβώς όπως μοιράζει ο γέροντας πατέρας στους γιους του την περιουσία του… Παλιότερες προσπάθειες του Ιουστινιανού για ανασύσταση του αχανούς κράτους τελεσφόρησαν μόνο προσωρινά. Ώσπου, ο Κωνσταντίνος πύργωσε πάνω στο Βόσπορο την Κωνσταντινούπολη κι ένας άλλος Κωνσταντίνος, χίλια τόσα χρόνια κατόπιν, ο Παλαιολόγος, έπεφτε νεκρός στα χέρια του αχόρταστου κατακτητή του, παραδίνοντας άκων την Πόλη. «Εις την Πόλιν» έλεγαν οι Έλληνες ερωτώμενοι πού πηγαίνουν, «εις ταν Πουλ» παράφρασαν οι Σελτζουκίδες Τούρκοι, και με τον καιρό, «Ιστανπούλ», πήρε την τουρκική ονομασία, η Κωνσταντινούπολη.
Και είναι οι Άραβες, μια όχι αμελητέα σύγχρονη απειλή, οι οποίοι απόδιωξαν τόσους και τόσους λαούς απ’ τις εστίες τους και προς το παρόν αναφέρουμε τη βάναυση εκδίωξη των Εβραίων απ’ την Παλαιστίνη, έχοντας διαπραχθεί ταυτόχρονα και η πρώτη εναντίον τους γενοκτονία. (Τη δεύτερη τη διέπραξε ο τρελός Χίτλερ, βλέπε προς συμπλήρωση της Ιστορίας το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»). Και που οι Αμερικανοί, μαζί με τη – φερέφωνό τους – παγκόσμια διεθνή κοινότητα, τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, απέδωσαν πίσω τα εδάφη τους στους Εβραίους, συγκινημένοι ίσως από τους διωγμούς που τόσο άδικα υπέστησαν. Και ιδού, πόσο ακόμα ταλαιπωρούνται, οι Εβραίοι, μέσα στην επισφαλή τους ειρήνη, μα και πόσο κατάφεραν – ω, της ανθρώπινης φύσης! – να ταλαιπωρούν κι αυτοί με τη σειρά τους, αθώους του προηγηθέντος αίματος, άραβες πολίτες…
Ήταν κάποτε και είναι τώρα κι αρχίζουμε, φίλες και φίλοι, μια σειρά άρθρων μας για τον αραβικό επεκτατισμό, τους ιερούς πολέμους, τις ανίερες βλέψεις, βάζοντας το δάχτυλό μας επί των τύπων των ήλων, προκειμένου το παρόν ιστολόγιό μας να μην κάνει μόνο σάτιρα και χιούμορ (φυσικά δεν θα λείψουν η σάτιρα και το χιούμορ), αλλά να βάλει το λιθαράκι του στο γενικότερο προβληματισμό του καιρού μας προσφέροντας ό,τι ουσιαστικότερο και χρήσιμο μπορούμε, στον αναγνώστη. comments powered by Disqus
Ήταν κάποτε η Ρώμη, μια πόλη-κράτος με πολλές πολεμικές αρετές, κάτι δηλαδή σαν τη δική μας αρχαία Σπάρτη, αλλά πολύ πολυπληθέστερη και ισχυρή. Ανέδειξε ευφυέστατους πολεμάρχους, των οποίων οι στρατηγικές, παρά την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας, παραμένουν στις μέρες μας αξεπέραστες και διδάσκονται συστηματικά στις μικρές ή μεγάλες Σχολές Πολέμου των περισσότερων χωρών. Ασυγκράτητη και φιλόδοξη, εκείνη η Ρώμη, κατέκτησε σιγά-σιγά ολόκληρη τη λατινική επικράτεια και στη συνέχεια, διαθέτοντας πλέον έναν ακαταμάχητο για τα δεδομένα του καιρού της στρατό, εξαπλώθηκε σ’ όλες τις περιβρεχόμενες απ’ τη Μεσόγειο Θάλασσα περιοχές δημιουργώντας την κραταιά Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. «Η θάλασσά μας», έφτασαν ν’ αποκαλέσουν τη Μεσόγειο οι Ρωμαίοι, καθώς την περιέκλεισαν πια από κάθε σημείο.
Ήταν επίσης η Αθήνα, μια πόλη-κράτος με πολλές πνευματικές αρετές, μια υπερδύναμη της διανόησης. Από τους κόλπους της, ξεπήδησαν κορυφαίες μορφές στις θετικές και στις θεωρητικές επιστήμες, με προεξάρχουσες επιστήμες τη Γεωμετρία και τη Φιλοσοφία. Οι Τέχνες άκμαζαν, ο πλούτος έρεε άκρατος, οι άνθρωποι είχαν γίνει μαλθακοί, γίγαντες όμως στο πνεύμα. Και ήταν ηλίου φαεινότερο πως η Αθήνα έπρεπε, ένεκα μιας μη απόλυτα ερμηνεύσιμης ιστορικής αναγκαιότητας (ή κάποιου δημιουργικού καπρίτσιου της ιστορίας) να κατακτηθεί από τη Ρώμη. Όπερ και εγένετο… Πολλοί δυστύχησαν, πολλοί αδικήθηκαν, πολλοί σύρθηκαν σκλάβοι στη Λατινική χερσόνησο, πολλοί έγιναν λεόντων βορά στο Κολοσσαίο, μα και στα πανταχού παρόντα κολοσσαία που πάντα στήνει η ξενική Κατοχή.
Η βαθμιαία αλληλεπίδραση των δύο πολιτισμών, του Ρωμαϊκού και του Ελληνικού, συνέτεινε στο να ευημερήσουν τελικά όλοι οι κατακτημένοι. Ο ελληνισμός αναγεννήθηκε, συνενώθηκε, ανακίνησε τα λιμνάζοντα ύδατα της επανάπαυσης στις δάφνες του, οι λατίνοι καλλιεργήθηκαν ανέπτυξαν τις Τέχνες και τα Γράμματα, πάτησαν πιο γερά στην ανθρώπινη αυτογνωσία τους και τις αξίες που από τότε και έως σήμερα, αποτελούν απαρασάλευτη υποθήκη του γένους μας. Όμως, ενώ όλα βρίσκονταν σ’ ένα μονοπάτι ευημερίας, ανάπτυξης και μεγαλείου, ήρθαν οι εσωτερικές διχόνοιες κι οι εξωτερικές απειλές. Μ’ έκπληξη θ’ αντιλαμβάνονταν λίγο αργότερα πως, η οικουμένη είναι κάπως πιο ευρύχωρη κι ακατανόητη από τη δική τους αποκαλούμενη «Οικουμένη».
Ήταν, βεβαίως, και οι Άραβες και η, παράλληλη με τη Ρωμαϊκή, θρησκεία τους, ο Μουσουλμανισμός, εκεί όπου υπάρχει μεν η Μαρία ως μάνα του Ιησού, αλλά ο Ιησούς δεν είναι ο Χριστός-Μεσσίας και λατρεύεται μια πέτρα μετεωρίτης, που κατά τραγική ειρωνεία επέπεσε την κατάλληλη στιγμή στη Μέκκα. Με τούτα και με κείνα, λοιπόν, τα μυθεύματα, οι Άραβες μετετράπησαν σε ορκισμένους εχθρούς των Χριστιανών. Η ισχυρή επιδίωξή τους να επικρατήσουν στρατιωτικά εις βάρος του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού και των αυτοκρατορικών εδαφών, έλαβε το προσωπείο του ιερού πολέμου, της Τζιχάντ. Κι ο Παράδεισος θεωρείτο εξασφαλισμένος για τον πολεμιστή, ο οποίος θα πεθάνει παίρνοντας μαζί του στο επέκεινα όσο πιο πολλούς αλλόθρησκους μπορεί.
Ο διαφορετικός τρόπος σκέψης, η διαφορετική στάση ζωής και πολιτισμικών καταβολών, καθώς κι ο τυφλός θρησκευτικός φανατισμός – εκφραζόμενος πιο συχνά στο μουσουλμανικό στρατόπεδο, πλην όμως μη απουσιάζοντας από το χριστιανικό – δεν επέτρεψαν τη συγχώνευση του αραβικού με το ελληνορωμαϊκό στοιχείο, ούτε τότε, ούτε και σήμερα. Οι αραβικές φυλές, στην πλειονότητά τους, αλλά και στην πλειοψηφία του πληθυσμού τους, παραμένουν ξερά προσηλωμένες στο γράμμα των θεολογικών τους επιταγών κι όχι στο πνεύμα αγάπης και ανιδιοτελούς συμφιλίωσης με τους άλλους λαούς. Απτό παράδειγμα οι γείτονές μας, Τούρκοι. Οι Τούρκοι παρενοχλούν ασταμάτητα τα σύνορά μας διεκδικώντας νέα «δεδικασμένα», νέες, «τελεσίδικες» δήθεν, καταπατήσεις, εκμεταλλευόμενοι με τον καλύτερο γι’ αυτούς τρόπο, κάθε δική μας αδράνεια.
Παρουσιάστηκαν οι πρώτες αραβικές απειλές, όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίστηκε στα δύο κι οι πρωτεύουσες έγιναν δύο κι οι εξουσίες μοιράστηκαν, ακριβώς όπως μοιράζει ο γέροντας πατέρας στους γιους του την περιουσία του… Παλιότερες προσπάθειες του Ιουστινιανού για ανασύσταση του αχανούς κράτους τελεσφόρησαν μόνο προσωρινά. Ώσπου, ο Κωνσταντίνος πύργωσε πάνω στο Βόσπορο την Κωνσταντινούπολη κι ένας άλλος Κωνσταντίνος, χίλια τόσα χρόνια κατόπιν, ο Παλαιολόγος, έπεφτε νεκρός στα χέρια του αχόρταστου κατακτητή του, παραδίνοντας άκων την Πόλη. «Εις την Πόλιν» έλεγαν οι Έλληνες ερωτώμενοι πού πηγαίνουν, «εις ταν Πουλ» παράφρασαν οι Σελτζουκίδες Τούρκοι, και με τον καιρό, «Ιστανπούλ», πήρε την τουρκική ονομασία, η Κωνσταντινούπολη.
Και είναι οι Άραβες, μια όχι αμελητέα σύγχρονη απειλή, οι οποίοι απόδιωξαν τόσους και τόσους λαούς απ’ τις εστίες τους και προς το παρόν αναφέρουμε τη βάναυση εκδίωξη των Εβραίων απ’ την Παλαιστίνη, έχοντας διαπραχθεί ταυτόχρονα και η πρώτη εναντίον τους γενοκτονία. (Τη δεύτερη τη διέπραξε ο τρελός Χίτλερ, βλέπε προς συμπλήρωση της Ιστορίας το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»). Και που οι Αμερικανοί, μαζί με τη – φερέφωνό τους – παγκόσμια διεθνή κοινότητα, τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, απέδωσαν πίσω τα εδάφη τους στους Εβραίους, συγκινημένοι ίσως από τους διωγμούς που τόσο άδικα υπέστησαν. Και ιδού, πόσο ακόμα ταλαιπωρούνται, οι Εβραίοι, μέσα στην επισφαλή τους ειρήνη, μα και πόσο κατάφεραν – ω, της ανθρώπινης φύσης! – να ταλαιπωρούν κι αυτοί με τη σειρά τους, αθώους του προηγηθέντος αίματος, άραβες πολίτες…
Ήταν κάποτε και είναι τώρα κι αρχίζουμε, φίλες και φίλοι, μια σειρά άρθρων μας για τον αραβικό επεκτατισμό, τους ιερούς πολέμους, τις ανίερες βλέψεις, βάζοντας το δάχτυλό μας επί των τύπων των ήλων, προκειμένου το παρόν ιστολόγιό μας να μην κάνει μόνο σάτιρα και χιούμορ (φυσικά δεν θα λείψουν η σάτιρα και το χιούμορ), αλλά να βάλει το λιθαράκι του στο γενικότερο προβληματισμό του καιρού μας προσφέροντας ό,τι ουσιαστικότερο και χρήσιμο μπορούμε, στον αναγνώστη. comments powered by Disqus